سحر زینالی کارشناس تغذیه
توصیه های اثر بخش و قابل اجرا به خصوص برای چاقی شکمی :
گام اول : مقدار انرژی روزانه خودتان را بر طبق نیاز واقعی وزن مطلوب خود کاهش بدهید برای این کار می توانید به یک رژیم شناس مراجعه کنید .
گام دوم : از مقدار انرژی مورد نیاز برای وزن مطلوب خودتان به مقدار kcd 500 کم بکنید و یا با افزایش فعالیتهای بدن به مقدار سابق انرژی مصرف کنید ( مقدار مورد نیازبدون فعالیت )
گام سوم : شما که در زمان کوتاهی بعد از مصرف غذا یا تنقلات مجدداً احساس گرسنگی دارید ، مقدار غذای مورد نیاز خود را در 3 وعده میل کنید و از مصرف غذایی دیگر در بین وعده ها خودداری کنید .
گام چهارم : در طول روشنایی روز حداکثر تا ساعت 5 بعد از ظهر بر مبنای هرم غذایی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات (قندها ) را به خصوص موادی که شاخص گلاسمیک بالا دارند ، مصرف کنید و از شروع تاریکی تا 8 شب از غذاهای پروتئینی بدون چربی مثل ماهی و سالاد و سبزی پخته مصرف کنید و در هر وعده غذایی 250 گرم فیبر ( میوه و سبزی) منظور کنید .
حذف عواملی که باعث پرخوری می شوند :
- فقط در حال نشسته و در یک محل خاص غذا بخورید .
- پس از اتمام غذا میز را ترک کنید .
- غذاخوردن را همراه با تماشای تلویزیون و یا کتاب خواندن انجام ندهید .
- همه غذاهای تهیه شده را سر میز غذا نگذارید .
- مواد غذایی ناسالم (نوشابه – چیپس ) نخرید و به منزل نیاورید .
- خرید آذوقه را در موقعی که گرسنه نیستید انجام دهید .
- از میوه و سبزی به عنوان میان وعده استفاده کنید .
رفتارهایی که می توانند در کاهش جذب غذا و افزایش زمان صرف غذا موثر باشد :
- غذا را آهسته بخورید
- قاشق و چنگال خود را پس از در دهان گذاشتن هر لقمه ، بر روی بشقاب بگذارید . ترجیحاً در صورت امکان با چنگال غذا بخورید .
- غذا را در ظرف کوچکتری بکشید .
مواردی که باید بدانید :
- افراد سیگاری که بعد از ترک سیگار ، دچار افزایش وزن می شوند ، زیرا به خوردن قندهای ساده ، گرایش پیدا می کند . این افراد باید میزان انرژی خود را 100 تا 200 کیلوکالری کم کند و نیز از میوه و سبزی استفاده کنند .
- افزایش وزن 1 تا 5/2 کیلوگرم وزن پیش از عادت ماهانه در هر ماه طبیعی است .
- برخلاف آنچه تصور می شود ، ورزش باعث کوچک شدن قسمتهای خاصی از بدن نمی شود ، بلکه چربی از قسمتهایی از بدن که ذخایر بزرگتری از چربی دارند ، سوخته می شود
مقدار انرژی دریافتی خود را کاهش دهید . کاهش انرژی دریافتی باید بر اساس اصول علمی باشد تا دخایر چربی و نه عضلانی کم شود .
کاهش وزن در حدی باشد که فرد بتواند وزن مورد نظر را حفظ کند و دوباره وزن وی افزایش نیابد ( 5/0 تا 1 کیلوگرم در هفته )
حداقل روزانه 30 دقیقه ورزش منظم داشته باشید .
مقدار زیادی مایعات مفید به ویژه آب مصرف کنید ( 6 تا 8 لیوان )
مصرف چربی های جامد و کلسترول رژیم را کم کنید . کلسترول بیشتر در تخم مرغ ، جگر ، قلوه و کله پاچه ، سیرابی وجود دارد
مصرف متعادل چربی و با در نظر گرفتن درصد بالایی از روغن زیتون ، آفتابگردان و غیره ، مفید است .
توجه داشته باشید که مصرف مقدار چربی از هر نوع که باشد نباید بالاتر از مقادیر توصیه شده از سوی رژیم شناس باشد .
مصرف فیبر ( میوه – سبزی ) را افزایش دهید . حداقل 5 بار در طی روز
مصرف روزانه 3 عدد گردو در روز یا روغن آن می تواند باعث کاهش تری گلیسرید شود .
مصرف مرتب و هفتگی ماهی به شرط آنکه در روغن سرخ نشود و به صورت بخارپز و یا در فر پخته شود ، در کاهش
تری گلیسرید (چربی) مفید است .
به دلیل اینکه در هنگام شب 70 درصد انرژی از سوزانیدن چربی و 30 درصد از سوزاندن قندها فراهم می شود ، لذا در هنگام شب اولاً – قبل از ساعت 8 غذا بخورید و ثانیاً برای شام سبزیجات پخته و یا خام همراه با غذاهای پروتئینی مصرف کنید و از خوردن غذاهای پرچرب اجتناب کنید .
یکی از تغییرات چشمگیر دیگر که در دوره نوجوانی در پوست بروز می کند ، ظاهر شدن تعدادی خالهای رنگدانه است که معمولترین آنها کک و مک است که به علت عدم انتشار یکنواخت ملانین در سطح پوست و تجمع آن در نقاط ویژه ای تظاهر می کنند . به طور متوسط ، نوجوانان سفید پوست ممکن است 20-15 عدد از این خال ها روی بدنشان پیدا شود و معمولاً بعد از دوره نوجوانی دیگر خال جدیدی ظاهر نمی شود . کک و مک که دانه های کوچک قهوه ای رنگی هستند ، معمولا در نواحی که در برابر اشعه آفتاب قرار می گیرند ظاهر می شوند .یکی دیگر از مشکلات پوستی که در دوره نوجوانی بروز می کند ،جوشهای غرور است که 90 درصد پسرها و 80 درصد دخترها را مبتلا می سازد . بروز جوشهای غرور جوانی به علت فعالیت شدید غدد چربی است که به وسیله هورمون اندروژن تحریک می شوند . این جوشها ابتدا به صورت نقطه سفید رنگی هستند که به علت خشک شدن چربی مترشحه در مجاری غدد چربی پوست ایجاد می شوند . پس از مدتی در اثر فشار مواد کراتینی مجاری باز شده و مواد داخل آن ، در اثر اکسیداسیون سیاهرنگ شده و چنانچه شرایط برای توسعه آنها مناسب باشد به صورت پابول پوستول و بالاخره در اثر عوامل میکروبی به صورت جوش برجسته التهابی خودنمایی می کند . محل معمولی این جوشها بیشتر در صورت است . ولی در قسمت بالای فقسه سینه ، پشت شانه ها و روی شانه ها هم بروز می کنند .
غیر از تغییرات هورمونی عوامل دیگر مانند اضطراب عوامل شیمیایی ( فنوباربیتال ، ایزونیازید و فنی توئین ) ممکن است سبب بروز جوشها و تشدید آنها شوند . نوجوانانی که دچار جوشهای غرور می شوند معمولاً پوست و موی آنها چرب است .
برای پیشگیری از عفونی شدن این جوشها ، بهترین روش رعایت اصول بهداشتی است : مانند استحمام روزانه و شستشوی پوست صورت با آب گرم و صابون ( به خصوص شبها قبل از خواب ) ، محافظت پوست از باد ،آفتاب ، گرد و خاک و ... اگر چه توصیه می شود که رژیم غذایی در بهبود این جوشها نقش دارد، ولی محدودیت غذایی توصیه نمی شود بلکه بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود که خود دقت کنند و متوجه شوند که چه غدایی سبب ازدیاد جوشها می شود تا از خوردن آنها پرهیز کنند .
مصرف مایعات فراوان ، میوه ها ، سبزی ها در پیشگیری از بروز جوشهای غرور و یا تشدید آنها موثر است . خارج کردن چربی درون دانه ها با دستهای تمیز و گاز ضد عفونی توام با فشاری نرم و آرام پیشنهاد می شود . وسایل استحمام ، حوله صورت ، تیغ یا ماشین ریش تراش باید ویژه و شخصی باشد . لباس زیر هر روز تعویض ، شسته و اتوکشی شود . از دست زدن و بازی کردن با جوشها مطلقاً خودداری شود . ورزش کردن ، تفریح در هوای پاک و تمیز ، استراحت کردن به اندازه کافی در پیشگیری از بروز جوشهای غرور موثر است . پرهیز از سیگار کشیدن در سلامت پوست و حفظ زیبایی و درخشندگی پوست صورت نقش اساسی دارند . پایبند بودن به دین و خدای بزرگ ، به انسان، شکیبایی و اعتماد به نفس می دهد که از عصبانیت و نگرانی ها و فشارهای روانی که عاملی برای بروز جوشهای غرور هستند ، جلوگیری می کند . چنانچه جوشهای غرور به حالت التهابی بروز کنند ، ممکن است درمان با آنتی بیوتیک ( تتراسایکلین ) به صورت دوره ای ، کورتیکواستروئید ، تزریق در ضایعه ها ، جراحی های کوچک لازم باشد .
بعضی از تغییرات پوستی مانند پیدا شدن لکه های قهوه ای که در بزرگسالان اتفاق می افتد موقتی و زودگذر است در صورت که به علت بارداری و خوردن قرصهای ضد بارداری ، یا در اثر اشکال و تغییر در ترشح هورمون هاست که در ساختار پوست ، تغییراتی ایجاد می کنند . این لکه ها بعد از زایمان ، با قطع قرصهای ضد بارداری و یا درمان اختلال ترشح هورمونها ناپدید می شوند . در این سن کم کم علایم چروکیدگی پوست خودنمایی می کند ، بهضی از مشخصات مردانه در زنها بروز می کند مانند پیدا شدن موهای بلند و پراکنده در ناحیه چانه و زیر چانه ، همچنین بروز میخچه در انگشتان پا در این سن بیشتر به چشم می خورد .
برای پیشگیری از این عوارض پوستی توجه به رعایت اصول بهداشتی دارای اهمیت خاصی دارد . مانند استحمام روزانه، توجه به رژیم غذایی صحیح و مناسب سن ، اجتناب از پوشیدن لباسهائی با الیاف مصنوعی ، پیشگیری از خستگی جسمی و روحی ، پرداختن به ورزش و تفریح در هوای پاک و دور از آلودگی های شهر و اجتناب ازپوشیدن کفش های تنگ و نوک باریک . افراد بزرگسال باید در هنگام حمام کردن ، پوست بدن خود را مورد بررسی قرار دهند و چنانچه تغییرات غیر طبیعی در آن مشاهده کردند هر چه زودتر با پزشک مشورت کنند تا از بروز هر اتفاق ناگواری پیشگیری شود . عمده ترین صدمات پوستی که از سن جوانی تا بزرگسالی ممکن است بروز کند ، التهاب پوست به علت مصرف مواد آرایشی است که یکی از رایج ترین آنها التهاب لب ها است؛ مواد رنگی روژلب دارای ائوزین است که لبها را نسبت به نور خورشید حساس کرده و در نتیجه متورم و ملتهب می کند .
لذا بهتر است خانم ها از مالیدن روژلب و به کار بردن مواد آرایشی خودداری کنند و یا قبل از به کار بردن روژلب ائوزین دار ، از یک کرم محافظ برای مالیدن روی لبها استفاده کنند .